ที่ดินตาบอดคืออะไร สามารถหาทางออกได้อย่างไรบ้าง?
หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่าที่ดินตาบอด แต่ไม่รู้ว่าที่ดินตาบอดคืออะไร แล้วที่ดินแบบไหนถึงเรียกที่ดินตาบอด หรือท่านที่เป็นเจ้าของที่ดินตาบอดไว้อยู่แล้ว แต่ยังไม่รู้ถึงสิทธิในการร้องขอเพื่อออกไปสู่ถนนสาธารณะได้ ในบทความนี้เรามีคำตอบให้ครับ
ตามประมวลกฏหมายเเพ่งเเละพาณิชย์มาตรา 1349 ที่ดินตาบอด หมายถึงที่ดินเเปลงหนึ่งที่มีที่ดินเเปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงสาธารณะได้ หรือที่ดินเเปลงนั้นมีทางออกสู่สาธารณะได้ เเต่ต้องข้ามบึงหรือที่ชัน ซึ่งทำให้เจ้าของที่ดินนั้นเดือดร้อนเกินสมควร ด้วยเหตุนี้เองกฎหมายจึงให้สิทธิ์เเก่เจ้าของที่ดินเเปลงนั้น สามารถเดินผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ ไปสู่ทางสาธารณะได้
สำหรับผู้ที่เป็นเจ้าของที่ดินตาบอด ยังมีทางออกสำหรับปัญหานี้ นั่นคือ สิทธิในการร้องขอทางจำเป็น เพื่อใช้ในการเข้าออกไปสู่ถนนสาธารณะได้
ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพานิชย์ มาตรา 1349
ที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงทางสาธารณะได้ไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินแปลงนั้นจะผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ทางสาธารณะได้
ที่ดินแปลงใดมีทางออกได้แต่เมื่อต้องข้ามสระ บึง หรือทะเล หรือมีที่ชันอันระดับที่ดินกับทางสาธารณะสูงกว่ากันมากไซร้ ท่านว่าให้ใช้ความในวรรคต้นบังคับ
ที่และวิธีทำทางผ่านนั้นต้องเลือกให้พอควรแก่ความจำเป็นของผู้มีสิทธิจะผ่าน กับทั้งให้คำนึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ให้เสียหายแต่น้อยที่สุดที่จะเป็นได้ ถ้าจำเป็นผู้มีสิทธิจะผ่านจะสร้างถนนเป็นทางผ่านก็ได้
ผู้มีสิทธิจะผ่าน ต้องใช้ค่าทดแทนให้แก่เจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่ เพื่อความเสียหายอันเกิดแต่เหตุที่มีทางผ่านนั้น ค่าทดแทนนั้นนอกจากค่าเสียหายเพราะสร้างถนน ท่านว่าจะกำหนดเป็นเงินรายปีก็ได้
จะเห็นว่า การครอบครองที่ดินตาบอดนั้นไม่ได้แย่เสมอไป เพราะยังมีทางออกให้แก่เจ้าของที่ดิน นั่นคือสิทธิในการร้องขอทางจำเป็น เพื่อใช้เปิดทางไปสู่ถนนสาธารณะ ซึ่งเป็นสิทธิตามกฎหมาย ไม่จำเป็นต้องจดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่ แต่เจ้าของที่ดินตาบอดจะต้องมีค่าทดแทนให้กับเจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่ด้วย ซึ่งถือว่าเป็นค่าทางผ่านและก่อให้เกิดความเสียหายบนที่ดินของผู้อื่น
แต่หากพูดคุยกันแล้วไม่สามารถตกลงกันได้ เจ้าของที่ดินตาบอด สามารถฟ้องขอเปิดทางจำเป็น ออกสู่ทางสาธารณะได้ (ตาม ป.พ.พ.มาตรา 1349 วรรคหนึ่ง) หรือหากเจ้าของที่ดินแปลงที่ล้อมอยู่นั้นได้รับความเสียหายจากการเปิดทางจำเป็น ก็มีสิทธิเรียกร้องค่าทดแทนเป็นค่าเสียหายได้ (ตามมาตรา 1349 วรรคสี่).
10/20/2020 3:55:35 PM